Click to read This news in English
Kuo faka’ikai’i ‘e he ‘Univesiti ‘o Sitinii ‘a e tala ‘e ha fefine Tonga ne nau foaki ‘a hono mata’itohi toketa i he lao.
Na’e pehe ‘e Lisia Soakai Tupou na’e foaki ‘a hono Masters’ degree ‘i he Forensic Psychology pea mo hono Toketa ‘i he lao mei he ‘apiako lao ‘a e ‘univesiti ni.
Ka neongo ia kuo pehe mei he ‘Unisvesiti ia ‘o Sitinii ‘oku ‘ikai ‘asi ‘a hono hingoa ‘i he lisi ‘o kinautolu ne ma’u ‘a honau toketa ‘i he lao, pea ‘ikai foki ha ‘i he lisi ‘o e fanau ako na’e foaki i he 2014 ‘a honau toketaa hili ‘enau fakakakato ‘enau fakatotolo ki honau tisisi.
Fakatatau ki he uepisaiti ‘a e ‘univesiti ko e kau sikola pe kuo matu’otu’a ‘e ala lava ke nau a’usia ‘a e ‘u fiema’u kae foaki hanau LLD.
Na’e 'i ai foki ha ngaahi tohi fakaafe ne tufaki pea na'e ‘asi ai ‘a e fakalea ko ‘eni: ’Oku polepole a Mr mo Mrs Anitelu Soakai mo Mr Kelepi Tupou ke fanongonongo e ma’u mata’itohi faka’univesiti ‘o honau ofefine, uaifi ko Lisia Mary Caroline Soakai Tupou ‘i hono Masters of Forensic Psychology & Doctor of Law Degree mei he ‘apiako lao ‘a e ‘Univesiti ‘o Sitinii kalasi ‘o e 2014.
‘Oku fakaafe’i atu kimoutolu ki he fakanofo mata’itohi faka’univesiti ‘o Lisia ‘a ia ‘e katoanga’i ‘i he taimi 3ef, Me ‘aho 31 ‘o e 2014 ‘i he Holo ‘o e Siasi Tokaikolo, Fika 213 – 215, he The Trongate i Granville, NSW.
Na’e tukuhake e Tupou ha ngaahi ‘ata ki he’ene peesi Feispuka ‘oku ‘asi ‘oku ne teunga faka-Tonga, to’o matala’i ‘akau pea oku ne teunga mo tui ‘a e tata ma’u mata’itohi.
Ke katoanga’i ‘a ene ikuna na’e hanga ‘e he famili ‘o fokotu’utu’u ha katoanga ‘a ia ‘oku pehe na’e foaki ai ha pa’anga lau mano mo e ngaahi koloa faka-Tonga lahi.
‘I ha hili ha fetu’utaki ‘a e Kaniva mo Tupou ‘i he Feisipuka ‘i he ‘aho Tokonaki kuo ‘osi na’a ne to’o leva ‘e ia ‘a e ‘u ta na’a ne ‘ai ki he’ene Feisipuka ‘a ia na’a ne pehe ko e ‘u ta ‘eni ‘i he ‘aho ne hilifaki ai ‘a hono mata’itohi.
Na’a ne toe to’o foki mo e fakamatala na’a ne tohi he’ene peesi ‘o pehe:
“ko e ‘aho fakafiefia taha ‘eni ki he’eku mo’ui, ko ha Master of Forensic Psychology mo ha toketa ‘i he lao. Kuo fakanofo mata’itohi au ko e topu hoku ta’u mo e kalasi mau sikolasipi fakakotoa. ‘Oku ou polepole ke fakaha kuo ‘i ai hoku taitolo fo’ou pea ‘i he taimi ni kuo ‘iloa ai au ko Toketa Lisia Soakai Tupou. Fakamalo ki hoku husepaniti, famili mo e ngaahi kaume’a, ne nau tokoni’i au lolotonga ‘eku faaifononga fakaako pea kuo tau lava’i”.
Na’e a’u ki he toko 97 ‘a kinautolu hono ngaahi kaungame’a ‘i he Feisipuka ne nau kiliki ‘a e ‘like’ ‘i he fakamatala fakafeisipuka ko ‘eni ‘a e fefine ni mo fakamalo’ia ‘ene ikuna.
Na’e tohi atu ai ‘a e fefine ko Mele Mafi Pua ‘o pehe: “Na’e mei pehe ha polepole ‘a ho’o kui fefine…toe fakamalo atu”.
‘I ha tali ‘a Tupou ki he lau ‘a Pua na’a ne pehe: “Kuo te lo’imata’ia ‘i ho’o komeni ‘e Mele Mafi Pua ‘oku ou faka’amu na’a ne ‘i heni mo au ke ma katoanga’i”.
Ka neongo ia ‘i ha ‘imeili mei he ‘etiminisituleita ‘a e ‘univesiti, ne ma’u ‘e he Kaniva ne pehe ai ‘e Christopher Pile ko e mata’itohi toketa ‘a e ‘apiako lao ‘a e univesiti ‘oku foaki pe ia ko ha mata’itohi fakalangilangi ki ha fa’ahinga pe kuo mahulu atu ‘enau ngaue lau ta’u mo fai ‘utumauku ‘i he ngaahi ngaue fakalao ‘i Niusauele, ‘Aositelelia pe ‘i he fakakolope.
Na’e toe tanaki a Pile 'o pehe ‘oku mahu’inga ke fai ha me’a ke haofaki’i ‘a e famli ko ‘eni mei ha me'a ‘e hoko ko honau ma’anga.
‘I he taimi na’e kole ange ai ‘e he Kaniva kia Tupou ke 'omi ha’ane fakamatala ki he me’a ko ‘eni kuo tuku atu ‘i he ongoongo ni na’a ne pehe ke ‘oange ‘emau fika fetu’utaki kiate ia. Hili hono ‘oatu na’a ne tohi mai leva ‘o tala mai ‘e toki fetu’utaki mai ‘ene loea ‘i he Monite.