Sapate 16/03/14
Ngaahi Lesoni : Same 121 ; Senesi 12 :1-4 ; Loma 4 :1-5, 13-17 ; Sione 3 :1-17
Ngaahi Himi 1.518/ 2. 654/ 3.404
Potu Folofola Sione 3:14 -15 “Pea hangee na’e hiki ki ‘olunga ‘e Mosese ‘ae ngata ‘i he toafa pehe foki kuopau ke hiki ki ‘olunga ‘ae Fanautama ‘a tangata…koe’uhii ko ia kotoa pe ‘oku tui ke ne ma’u ‘iate ia ‘ae mo’ui ta’engata”
Kaveinga: “Sio ke a’u pea tui ke ma’u!”
Talateu
‘Oku tau kei fononga fakataha pe moe fa’ahi ta’u ‘oe Leniti pea ko sapate ‘aki ‘eni hono 2. Koe talanoa foki ‘o e sapate ni ‘oku hiki tohi ‘e Sione koe nague’aki ia ‘e Sisu ‘a e talanoa ko ia ‘oku ha he Tohi Nomipa 21:8-9. Koe lea ko ‘eni ‘a Sisu na’e makatu’unga ia he ha’u po’uli kiate Ia ‘a e tokotaha Faiako Siu ka koe Falesi ko Nikotimasi hono hingoa ‘o faka’eke ‘a Sisu ‘o fekau’aki moe founga ’o e hu ki he Pule’anga ‘o e ‘Otua. Na’e fu’u faingata’a ‘aupito kia Nikotomasi ke ‘uhinga ki ai ‘a e ngaahi talanoa moe faiako ‘a Sisu ko ia na’e ngaue’aki leva ‘e Sisu ‘a e talaona ko ‘eni ‘oku ha ‘ia Nomipa fekau’aki moe launga ‘a e kakai ‘Isileli kia Mosese moe ‘Otua fekau’aki moe faingata’a moe loloa ‘o e fononga ke tataki ki ai ‘a e tokanga ‘a Nikotomasi pea mo kitautolu he pongipongi ni. Ko e talanoa ‘i hono hiki tohi ‘e Mosese na’a nau fononga atu he ‘otu mo’unga ko Hoa ke fou ki he tahi Kulokula pea nau toe takai ki he mui’i fonua ‘o ‘Itomi. Na’e houhau heni ‘a Sihova ‘one fekau’i atu ha fanga Ngata vela ‘one faka’auha honau fa’ahinga pea na’e mate heni hanu tokolahi. Pea huhuu ‘a Mosese ki he ‘Otua pea lolou ai hono finangalo ‘one fekau’i ‘a Moses ke ngaohi ‘a e ngata ‘o hange ko ia ‘oku tokanga ki ai ’etau veesi Malanga. Pea na’e hange na’e hiki ki ‘Olunga ‘e Mosese ‘a e Ngata ‘i he Toafa, pe he foki kuopau ke hiki ki ‘Olunga ‘a e Fanautama ‘a tangata koe’uhi ko ia kotoa pe ‘oku tui ke ne ma’u ‘iate Ia ‘a e mo’ui ta’engata”
Koe vete ‘oe potu tohi
Ko Nikotimasi ‘eni koe faiako lao pea koe Falesi ia ‘a ia ‘oku tatau moe tu’unga Faifekau ‘oe ‘aho ni. Pe koeha ‘ene ‘uhinga ki he’ene ha’u po’uli kia Sisu ka ‘oku ‘asi mei he’ena talanoa mo Sisu, na’e poupou ‘e ia ki he ngaahi me’a ne fai ‘e Sisu. ‘Oku mahino kia Nikotimasi ‘a e kau ‘a Sisu mo e ‘Otua, ‘o hā ‘i he ngaahi mana ne ne fai pea ‘oku ne fokotu’u ai ‘a Sisu, ko ha “faiako” ‘o ha’a Siu, ‘i he mahino, ‘oku kau mo ia ‘a e ‘Otua. Neongo ‘a e ‘ilo ‘e Nikotimasi ko Sisu kuo hoko mai ko ha faiako ‘o ha’a Siu, pea ‘oku kau mo ia ‘a e ‘Otua, ka ‘oku te’eki ai fe’unga ia ke ne fakahū ai ia ki he Pule’anga ‘o e ‘Otua. ‘Oku mālō ‘aupito ‘etau ngaahi a’usia ‘o kau kia Sisu, mei he Tohitapu, ka ‘oka ‘ikai fanau’i fo’ou mei ‘olunga ‘etau mo’ui, pea ‘e ‘ikai ‘aupito mamata ‘e ha taha ki he Pule’anga ‘o e ‘Otua.
Koe tangaki ki ‘olunga ki he ngaahi tokoni
Koe lea sio ‘oku ou talanoa ki ai he malanga ni koe fa’ahinga “sio kuopau ke oo fakataha moe tui”. Ki he ‘Isileli koe tui ko ia ‘e fakamo’ui kinautolu ‘e he ‘Otua pea na’e toki ‘omi ‘ehe tui ko ia ‘ae mo’ui ma’ae kakai ni. Koe lea ‘oku ngaue’aki ‘e he Kosipeli ni koe hiki ki ‘olunga ‘a e fanau tama ‘a tangata. Koe fakakaukau ‘eni na’e tofuhia kotoa ai ‘a e maama ‘o e fuakava Motu’a ‘a e ‘Afio ‘a e ‘Otua ‘i he ngaahi mo’unga hange ko ia ‘oku talanoa mai ki ai ‘a e Saame 121: Te u tangaki homou mata ki he ngaahi mo’unga ‘e ha’u mei fee hoku ngaahi tokoni? Ko hoku tokoni ‘oku meia Sihova, ‘a ia na’a ne ngaahi ‘ae langi mo mamani.” Koe fakakaukau fakatala’otua ai pe foki ‘oe malava ‘e he ‘Otua ke mafaifai hono fatongia tauhi ki ‘Isileli. ‘Io hangee ko ia ‘oku lea ki ai ‘ae veesi 4 ‘oe same 121 “Vakai koe tauhi ‘o ‘Isileli ‘oku ‘ikai ke tule pe tokoto ke mohe…” Pea na’e ngaue’aki ai pe ia ‘e kau hiki tohi ‘a e fakakaukau ko ia hange koe fe’iloaki’anga ‘o Mosese moe ‘Otua. ‘A ia koe fakamatala leva ‘o e hiki ki ‘olunga koe mavahe mei he tu’unga motu’a ki he tu’unga fo’ou, matanga ki he me’a fo’ou.
Koe Ngata palasa pea mo Sisu
Koe taimi ‘eni ‘oe kei fononga ‘ae Isileli ke ma’u ‘ae fonua kuo tala’ofa ma’a kinautolu pea na’e hoko ai mo ‘enau ngaahi talangata’a moe launga ki he ‘Otua. Koe tefito’i palopalema ‘oe kakai koe Hanu: Na’a nau sai’iaange tokua he popula ‘o ‘Isipite he Tau’ataina ‘oe Toafa. “..pea na’e hoha’a ‘ae laumalie ‘oe kakai koe’uhi koe hala.”- Koe toafa koe feitu’u ‘oe fakatutue moe hu’ihu’i ‘ae ma’anga faka’isipite ‘isa koe feitu’u ‘oe fakama’opo’opo falala. Na’e kole ‘ae kakai kia Mosese ke fakatau folofola mu’a kihe ‘Otua ke ‘ave ‘ae fanga ngata fekai ni mei honau lotolotonga. Kainga koe tali lotu ‘ae ‘Otua na’e fai ia he founga ‘e taha ‘o ‘ikai koe ‘Ave ‘ae ngata ka koe Sio ki he ngata palasa kuo tu’utu’u ni kia Mosese ke ne ngaohi. Na’e ngaohi ‘ae fu’u ngata palasa ni ke hangee ha fu’u ngata mo’oni neongo ‘oku ‘ikai ha’ane me’a huhu kona. ‘Oku pehee foki moe hoko mai ‘a Kalaisi ‘o ‘ai ‘ae anga kakano mo angahala neongo na’e ‘ikai ha’ane angahala ‘e taha (Loma 8:3; 2 Kolinito 5:21). Ko e ‘ave koe toko taha pe ‘oku fe’unga mo ia ko Kalaisi ‘a ia ‘oku tau ‘amanaki atu ki hono fakamanatu he ko ia pe na’e taau kene ‘ave ‘ae ngata ‘isa ‘eta angahala mei hotau lotolotonga. Koe faito’o na’e ‘oange ‘ehe ‘Otua ‘oku ‘ikai koe ‘ave ka koe Sio ki he ngata. Koe tautea ki he talangata’a ki he ‘Otua koe u’u ‘e he fanga ngata vela pea ko hono faito’o pe koe talangofua pe ki he lao ‘ae ‘Otua.
Koe tu’u’anga ‘oe ngata palasa moe kolosi ‘o Kalaisi
‘Oku tau maheni moe fa’ahinga ‘uhinga kapau ‘e hiki ‘e he kau Sotia he male tau ha fuka (pe ko honau nima) 1. koe hiki koe faka’ilonga ‘o e Ikuna pea ko hono 2. koe faka’ilonga ‘o e Tukulolo. Koe me’a ke tau fakatokanga’i ‘oku ‘i ‘Olunga loua pe ‘a e ongo fuka. Koe fakakaukau ia ‘oe talanoa ko ‘eni koe hiki ko ia ‘e Mosese’a e Fuka ‘oku ‘ai ai ‘a e Ngata palasa koe faka’ilonga ‘o e ikuna he ‘oku tatau moe pehe ma’u ‘a e mo’ui. Koe fuka leva ‘e taha na’e toe hiki ki ‘olunga koe tukulolo ‘a e loto ‘o e tangata moe fefine ‘Isileli ‘a ia ‘oku kei tatau pe moe pehe ma’u ‘a e mo’ui. Koe ‘uhinga ia ‘o e lea tukulolo ‘a e loto koe kauhala kehekehe ‘a e o’i hono kakano moe angi hono loto. ‘Oku talanoa mai ki ai ‘a Toketa Molitoni “Ko kakano te ne o’i ke te sio faingofua, ‘OUA TEKE LOTO FO’I PIKI PE KI HE’OTUA. ‘Io he ka hele ‘a e uho ‘o e holi tatau mo hoto fakapoongi. ‘Oku ngaue’aki ‘eni ‘e Sione ‘a e konga talanoa ni ke fakamahino ki mamani ‘oku ‘ikai fakangatangata ‘eni ki he matakali pe fa’ahinga lotu ka ‘oku ‘i ’olunga ke ‘ataa, pea ke malava ke sio ki ai ha taha pe tatau ‘i he Siu pe Senitaile ‘oku fiemo’ui.’Io “’E tauhi ho’o felemofafo ‘e Sihova mei he taimi ni ‘o lauikuonga” (Same 121: 8)
Koe feitu’u na’e fokotu’u ai ‘e Mosese ‘ae ngata palasa na’e ‘ikai ‘i ha Tapanikale pe Teniti fe’iloaki’anga ke fakakalakalasi mo fakangatangata ‘ae faingamalie ki ai. Pea na’e ‘ikai fokotu’u ‘i ha ki’i tuliki pe ma’a ha’a ma’olunga mo ngeia’ia kae ‘ikai ha faingamalie ki ai ‘a ha’a ma’ulalo mo ta’e’iloa…‘ikai!…Ka na’e fokotu’u pe ia ‘i honau lotolotonga ke fakafaingamalie ki he kakai kotoa pe ‘i he feitu’u kotoa pe ‘i he taimi kotoa pe ke fakasio ki ai ‘aki ‘ae mata ‘oe tui ki ai kae mo’ui. Na’e pehe mo hono hiki ki ‘olunga ‘oe Fanautama ‘a tangata ke fakafaingamalie ki he ma’oni’oni moe angaha fakatou ‘osi ke fakasio kihe Kolosi ‘o Kalaisi kae ma’u ai ‘ae mo’ui ta’engata. Kainga kuo ‘osi fakafaingamalie’i mai ‘e he ‘Otua ia kiate kitautolu ke tau fe’ao tu’u ma’u mo ia ‘io ‘i he hoko mai ‘ae Laumalie Ma’oni’oni pea fokotu’u foki mo hono tapanikale ‘i hotau lotolotonga ko ‘ene fakamo’oni fakahaha ki hotau kuonga na’e ‘ikai ke ne pekia ma’a fa’ahinga pe kae li’aki ma’a fa’ahinga ka na’e ‘ofa pehee ‘ae ‘Otua ki mamani ko ia na’a ne foaki hono ‘Alo-tofu-pe-taha-na’e fakatupu, koe’uhii ko ia kotoa pe ‘oku tui piki tai kiate ia ke ‘oua na’a ‘auha kae ma’u ‘ae mo’ui ta’engata.. “Oku ai ha toko taha ‘ae ‘Ofa fau! Koe toki kainga ia ‘ae ‘Ofa fau! Na’a mo hoku tokoua fa’a tokanga kia kita, si’i ‘aupito ‘ene ‘Ofa, ‘ae ‘Ofa fau!” (Himi 371:1)
Fakaakonaki
‘Oku ho’ata foki ‘i he talanoa ni ‘a e fakakaukau ‘o ‘ene fai fakamaau ‘a e ‘Otua. Koe kau tui ki he ‘Otua pea mo’ui pe koe situ’aa mei he ‘Otua ‘oku nau tatau moe mate ta’engata. Pea ta ne’ine’i ke faingata’a ke mahino kia Nikotimasi ‘a e ‘uhinga ‘o e fanau’i fo’ou kuopau ke fai ia mei ‘Olunga he koe me’a ‘oku fakakakano ‘oku ‘ilo fakakakano pe pea ‘oku ‘ilo faka laumalie pe ‘a e me’a ia ‘oku faka laumalie. Koe fanau’i fo’ou ia koe mo’ui ‘oku sio ki ‘olunga pea koe sio ki ‘olunga koe ‘ilo’i kita he ko kita na’e u’u he’e ngata ‘isa he’e angahala. Ko taua pe ia na’a ta tu’u ‘o ‘alu mei ‘api masani ko ‘Iteni. Ko ‘ete tonu pe kuo tonu mai mo ‘Olunga ia he ‘oku tu’u ma’u ‘a e totonu ia ‘o e ngaahi me’a mei ‘olunga ko ‘eta mo’ui ‘oku fiema’u ke fakatonutonu ki ‘Olunga ‘io ki he ‘Otua.
Ko e me’a ia ‘oku ‘uhinga ki ai ‘a Sisu ‘i he fanau’i fo’ou mei he vai mo e Laumālie. Ko e pau ke mātu’aki fakafo’ou ‘e he ‘Otua ‘a tu’a pea mo loto ‘o e mo’ui ‘a e tangata kae lava ai ke tau talangofua fie talangofua ki he’ene folofola. Ka kuo mahino eni ‘a e ofo ‘a Nikotimasi ‘i he pau ke toe fiema’u ‘a e fanau’ifo’ou mei ha tangata lotu ‘o hangē ko ia. Ko ia ‘oku toe ta’omaki atu ‘e Sisu ‘ene tala, Kuo pau ke mou fanau’ifo’ou mei ‘olunga. Koe ngata palasa kuo hiki ‘e Mosese ma’a ‘Isileli koe Kolosi ee ‘o Kalasis kuo hiki ‘e taua ke fakamo’oni fakahaha ki mamani “Koe mala kuo ngata e tupu pe ‘ae monu’ia.” (1 Tim.1:15). Koe fakamo’ui ‘ae ‘Otua is not a process, it is a immediate miracle: he save instantly, immediately and completely. Koe ha ‘oku tau kei to’ohi ai ke tui leva?
Fakama’opo’opo
Koe sio ‘a ‘Ivi na’a ne fuofuoa fakaafe’i mai ki he mamani haohao ‘oe ‘Otua ‘ae angahala moe mate ta’engata (Gen 3:6). Ka koe Sio mo Tui ke a’u ki he Kolosi ‘o Kalaisi te ne toe fakaafe’i mai ‘ae Angatonu moe mo’ui fakahaohaoa ki he mo’ui ta’engata ki hotau fa’ahinga. Koe “Sio ke a’u,” ko hono ngaue’i ta’etuku ia ‘oe “tui ke ma’u”. Pea koe mo’oni ‘oe tui ko ia kuopau ke tomu’a fanau’i fo’ou kitautolu mei ‘olunga. Pea ka lava ia pea kuo to ma’a Nikotimasi pea mo kitaua ‘ae mo’ui ta’engata… Koe sio ki he ngata palasa ke ne fakamo’ui koe mei he mate fakamateli ka koe sio ki he Kolosi ‘o Sisu kalaisi ke ne fakamo’ui kitaua mei he mate ta’engata. Kainga kuo tau ‘osi ma’u ‘ae totonu fakalangi ke ma’u ‘ae mo’ui ta’engata. Koe ha hono ‘uhinga? Koe’uhi “He na’e ‘ofa pehee ‘ae ‘Otua ki mamani ko ia na’a ne foaki hono ‘Alo tofu pe taha ne fakatupu koe’uhii ko ia kotoa pe ‘oku tui pikitai kiate ia ke ‘oua na’a ‘auha, kae ma’u ‘ae mo’ui ta’engata…He tala ‘e hai na’e fekau ‘e he ‘Otua ‘ae ‘Alo ki mamani ke fakamaaua ‘a mamani; ka koe’uhi ke mo’ui ‘a mamani ‘iate ia.” Kainga fanongo ko hotau faingamalie ‘eni ke tau “Tui leva, Tui leva ki he Ta’ata’a, Ha’u kia Sisu, Ha’u kia Sisu te ne Fakamo’ui pea ko ‘etau lotu ia “’E Sisu pukenima au, tokoni kau ka loto si’i, ‘omi kelesi pe ma’aku, keu hu ‘o nofo ‘i ‘Itaniti. Toe si’i pea a’u ki he ‘api ma’u ‘o taka he monu pea kaihau.” (Himi 649:6)…’Emeni!..
“Fakamanatu atu ai pe ‘etau lau folofola/ lotu fakafamili pea mo mo’ui ‘aonga foki….’ofa atu kiate kimoutolu kotoa pe…”
Kavauhi