Ko hoku Tauhi 'a Sihova 'e 'ikai te u masiva

!!!….MALANGA SAPATE…!!
“26-4-2015”
 
Ngaahi lesoni : Same 23 ; Ngaue 4 :5-12 ; 1 Sione 3 :16-24; Sione 10 :11-18
 
Kaveinga: “Neongo ‘eku masiva ka he’ikai teu masiva au”
 
Potu Folofola Same 23:1 “Ko hoku Tauhi ‘a Sihova ‘e ‘ikai te u masiva”
Himi 597-485-403-474
Koe lea tauhi
Koe lea “Tauhi” heni ‘oku na uho taha moe lea “Sio.” Ki he fatu same koe fehu’i mahu’inga taha ke ne tomu’a tali ke ‘ene ‘eke’i e tu’unga pau mofalalala’anga ‘oe Tauhi. Ki he fatu same, ko ‘ene tala loto na’e ‘ikai ngata pe ‘i he pau mo falalala’anga ‘ae tauhi ka ko ‘ene toe mateuteu ke sio ki hono kaha’u ke ‘oua ‘aupito na’a faifaiange kuo mole ‘ae falala ‘ae sipi. ‘Oku kamata’aki ‘e Tevita he fatu same ni ha lea ‘oku ne fakamahino ‘a ‘ene fu’u vaofi pea mo ‘ilo’ilo lelei ‘ae ‘Otua koe Tauhisipi (close and personal). Koe malie’anga ia ‘oe Tauhi ‘ae ‘Otua he ‘oku ne tauhi kitautolu ‘i Taimi pea hoko atu ai pe ki ‘Itaniti he koe kovinanite ta’engata ia (Fakaha 7:16,17).
 
Koe ‘uhinga ‘oe fili ‘e he sipi ‘ene tauhisipi
 
 
 “Oku ne fakatokoto au he ngaahi toafa lau mukomuka;” Koe taha ‘ae ‘ulungaanga ‘oe sipi he’ikai faifaiange kuo ne tokoto kae ‘oleva kuo ne makona (tuku kehe kapau ‘e puke moha toe me’a). Ki he fatu same, koe tokoto foki koe makona! ‘Oku fakamatala ‘e he tokoto ‘ae lea fiemalie moe malolo. Ki he sipi ‘oku nonga ke malolo he ko e tauhi na’a ne fakatokoto pea ifo he koe ala atu ‘ae tauhi na’a ne fafanga mo fakainu pea ‘oku ongo’i malu ma’u pe ‘ae sipi. Kapau ‘oku ‘i ai ha sipi ho mou feitu’u hena ‘oku makona pe kae kei tu’u pe kae ‘ikai tokoto pea vaka’i lelei e me’a tokoni na’e fafanga’aki. Pea ka ‘ikai pea vakai’i moe tauhi pe kohai ‘ia kinaua ‘oku puke?  “…he ngaahi toafa laumukomuka” Kainga ‘oku ‘ikai koe toafa pe ‘e taha ka koe ngaahi toafa. Fiema’u pe kainga ke lahi ke lato ma’u pe ‘ae sipi. ‘Oku ‘ikai koe me’akai motu’a ka koe lau ‘oku kei fo’ou kei kakato hono ivi “lau mukomuka” pea ‘oku ‘ikai koe muka pe ‘e taha ka koe mukomuka… ‘oku hulu he koe teuteu ‘ae Tauhisipi lelei. Kapau na’a koha teuteu ‘eni ‘e ha Taula’eiki mahalo na’a fe’unga pe ia mo hono faimili pea pehe mo ‘ene fanga pone he loto siasi pea tupu ai e toe fakasiosio kai ‘ae sipi ki he ngaahi siasi kehe. ‘Oku teuteu ke hulu ‘oku ne fakamatala mai ‘ae feima’u ‘ae Tauhi koe ‘oua ‘aupito na’a teitei ongo’i ‘ehe sipi kuo faifaiange ha taimi kuo to nounou ‘ae teu ‘ae Tauhi.
 
 
“‘Oku ne taki au ki he ngaahi vai fakanonga.” Koe malie heni ‘ae ‘ulungaanga ‘oe tauhi koe taki. Koe lea taki ‘oku fu’u kaukaua hono ngaahi fakamatala ka ‘oku ou loto pe heni ke ngaue’aki pe ha ki’i konga ‘oe ngaahi fakakaukau malie ko ia. ‘Oku ou ‘omai ai ‘etau lea Tonga koe “Mu’omu’a ‘a puke fue” Kapau ‘e fetaulaki ‘ae tokotaha taki he vao mo ha fu’u va’akau pea ‘oku ‘ikai kene fesi’i ke motu telia ‘ae kau muimui ka ‘oku ne kalofi pea ne tukuange mai ke si’i faingata’a’ia ai e kau muimui. ‘Oku ‘ikai ke pehe ‘ae Tauhi ni ‘oku ne ngaahi ‘e ia ‘ae hala fononga ‘o ‘ene fanga sipi pea teuteu’i mo ta e ngaahi fihi kotoa pe ‘oe fononga’anga. ‘Oku ne nagohi ‘e ia ‘ae potu pakukaa koe potu ‘oe vaipuna’ia. ‘Oku ne tukuange ‘e ia ‘ae fanga sipi he po hono lavaki kae tuku kene fua ‘e ia ‘ae kanongatamaki ‘oe fononga’anga. Pea ne tokoto ‘i Kalevale koe hala fakakavakava ‘ia ke fou ai ‘ae sipi mei he mate ta’engata ki he mo’ui ta’engata. Fielau ‘ae ‘a’avea ‘ae sipi Himi 485 “‘E Sisu si’i tauhi lelei he sipi kotoa ‘ae ‘Otua he me’a kuo u tangi ki ai ke nofo vaofi atu na ‘ou loto keu muimui ha me’a teke ‘alu ki ai ‘ou nofo ‘o mo’u siofia ho monumonuka ne fai.”
 
 
 Koe taha ‘oe natula ‘oe sipi koe taimi kotoa pe te ne ma’u ha ki’i hala fo’ou lolotonga ‘ene fononga kuopau kene afe ia ki ai, ka ‘i he taimi tatau ‘oku ne fakaofi atu ki ha faingata’a lahi. ‘E hoko ‘ae faingata’a he na’e ‘ikai ko ha hala na’e teuteu’i ‘ehe tauhi pea ‘ikai ia ko ia pe ‘oku ‘ikai ko ha hala na’e tomu’a fononga ai ‘ae tauhi ke ne ‘ilo hono tokatamaki pe tokamalie. Tokanga’i ‘etau fanau he ‘oku lahi ‘ae fanga ki’i halamakini fo’ou (lotu fo’ou) ‘oku hake mai “Talamai koe tui fo’ou ‘eni koe toki ma’u ‘eni ‘ae siasi mo’oni moe ha fua hono ngaahi fakamatala” Fai hotau ngaahi fatongia kau tauhi ke mo’oni pea loto’aki ke fakama’ala’ala ‘ae hala fononga ‘etau fanau. ‘Ave ki he Lautohi fakasapate pea fai moe ngaahi tanumaki fakalaumalie pea puke mai he ngaahi efiafi ke fai ‘etau ngaahi lotu fakafamili…..Taki ki he “Ngaahi vai fakanonga” ‘Oku ‘ilo lelei ‘e he Tauhi ‘ae natula ‘ene sipi. He’ikai ‘ave ki he vai ‘oku tafe malohi telia na’a tafia ai pea ‘amu’aki ‘ae ‘ikai malava ke ne inu mei ai. Ka ‘oku ne ave mo tataki ki he ngaahi vai ‘oku tafetafe malie ke malava ‘e he sipi ke inu mei ai.
 
 
 “Ko hoku Laumalie ‘oku ne fakafoki; ‘oku ne taki au ‘i he ngaahi hala ‘oe ma’oni’oni; Ko hono ‘uhinga e Ke hono huafa pe.” ‘Oku mahino mei heni ta ‘oku ‘ikai koe misinale moe fakaafe faka’osi ta’u ‘ae sipi ‘oku makatu’unga hono kumi ke fakafoki ka ko hono Laumalie ‘ae tefito’i tokanga ‘ae Tauhi. ‘Oku ‘ikai ke toki uki pe ‘ae lotu he ke teu ha tanaki pa’anga pea ‘osi pe pea li’aki leva. Ki he tauhisipi lelei ‘oku ‘ikai mo ha toe me’a ‘e mahu’ingaange ka koe laumalie ‘oe sipi he ko ia ‘ae koloa ‘e ta’engata. ‘Oku mo’ui ‘ae lea “Fakafoki” heni he ‘oku ne fakamatala’i ‘ae tukunga na’e ‘i ai ‘ae sipi koe “He mei he takanga” ‘I he ngaahi fonua ‘oku nau kei fakahoko kakato ‘ae ngaahi ouau motu’a ‘oku fakatalutalu’aki e founga hono tauhi e fangasipi he toafa. Kapau ‘oku ‘i ai ha sipi kuo ne afe mei he takanga ‘oku ne fakafoki’aki ‘aki ha’ane tolongi(lisinga) ha ki’i fo’i makataa ‘oku ne ‘aikona holo pe koe’uhi ko hono fatongia tauhi pea ‘oku ne tolongi ‘ae fo’i makataa ki he sipi kuo mavahe mei he takanga pea kuo pau pe ke heke pe sele’i ‘ehe fo’i maka ‘ae fofonga ‘oe sipi pea ‘i he taimi tatau ki he sipi koe fekau koe “Foki ki he takanga.” ‘Oku ‘ikai ke faifaiange pea tau he fofonga ‘oe sipi he ‘oku ‘ilo’i lelei ‘e he tauhi ‘ene ki’i luelue, ha hono lahi, mo hono ki’i ‘ulungaanga he ‘oku na maheni lelei he ‘oku fa’a puke pea ‘a’ahi ki ai, ‘oku fa’a mama’o mei he lotu pea ‘oku ne kumi ki ai. Koe tui kapau ko ha tolongi ‘eni ‘e ha Taula’eiki ha sipi fakamolemole atu! koe ‘uluaki makataa pe koe patoo lelei ia he poko’i telinga ‘oe sipi pea koe malanga hake pe ‘ae sipi ia ‘o Pahai / Mamonga/ katolika moe ha fua!! Koe pehee ke ta’e tau he kuo ke ki’i ‘a’ahi ki ai kapau ‘oku mamahi he siasi, Pea ‘ai ai moe sipii ia ke ‘alu tu’o taha atu pe ‘ae makataa pea ha’u aa! Ka ko hono ‘atunga e koe pehe ke ta’e tau koe ‘osi atu e kuata mo hono tolongi!! Mou kataki kau tauhi poto hono fakafoki mai ‘ae Laumalie ‘o ‘etau fanga sipi. Tau hanga ‘o taki ki he ngaahi hala ‘oe Ma’oni’oni. Koe fatongia ia ‘oe Tauhi lelei koe tataki ‘ene sipi na’e hee ki he loto’aa ‘oe faitotonu. Tau Lotu mo ‘aukai’i ‘etau founga tataki ke kainga moe ‘amanaki ‘ae sipi na’a koe me’a ia ‘oku ha’u ngata’a ai e sipi ko ho’o toki manatu’i pe ia he kavenga.
 
 
 ‘Io neongo ‘ete ‘alu pe ‘i he tele’a ‘oku malu’aki ai ‘a Mate, ‘e ‘ikai te u manavahe ki ha kovi; He ko koe ‘oku ma feohi; Ko si’o tokotoko mo ‘akau, ‘oku na fakafiemalie’i au. Taimi ‘e taha ‘oku ‘ikai fa’a hanga ‘e he ‘Otua ‘o ta’ofi ‘ae faingata’a ‘ene hoko mai ka ‘oku ne tokoni’i ki tautolu ke tau ikuna ‘ae faingata’a ko ia. ‘Oku ne tokoni’i e sipi ke ne ma’u ‘ae fiemalie moe nonga ‘ae tauhi neongo ‘ae malu’aki mai ‘ae matee. “Neongo ‘ete ha’elea ‘ae hala fu’u mamalu ‘ou ‘alu hifo he tele’a po’uliange fau…Koe oo po’uli moe ‘Otua he maama kae tokotaha …he ‘oku ‘ilo ‘eku Tamai..” (Himi 501) Koe ha ha toe me’a ‘e manavahe ki ai ‘ae sipi kapau koe ‘atunga ee ‘ae ifo pea pau ‘ae Tauhi koe ha ha toe me’a ‘i heni keu teki ki ai …’a mate? ‘ikai kuo’osi fakaka’anga ‘a Mate ‘o liliu koe ikuna! Tala kia faingata’a ke ha’u pea ‘ofa ‘o ha’u kotoa he ‘oku tau ma’u pe ha fu’u ivi ke tau ikuna noa. Koe mate ia kuo ‘osi ‘ave ia ‘e Sisu kae fetongi mai’aki e mo’ui. Koe mate ia koe me’a ia ‘a ha’a talangata’a ki he ‘Otua ka ko ki taua kuo ta fili ‘a Sihova ke tauhi kitaua koe mate ko e koto fakakoloa. Let us be of Paul’s mind when he said that “To die is gain”, and think of “departing to be with Christ, which is far better.”
 
 ‘Oku ke teuteu mai ‘i hoku ‘ao ha tepile, ka ko hoku ngaahi fili ‘oku sio mei hee. Kuo ke pani lolo hoku ‘ulu; ‘oku fonu mahuohua ‘eku ipu.‘Oku mahu’inga ‘ae lea “Tepile” heni he ‘oku malava ke tuhu ia ki ha ngaahi fo’i ma’olunga (plateau) pe toka lelei ‘i ha ngaahi fo’i ma’olunga ‘oku mohuku’ia pea mohu mo ma’ui’ui. ‘Oku fa’a ngaue’aki ‘eni he’e tauhi ke fakakaka ki ai ‘ae fangasipi ke nau kai mo malolo ai pea faingata’a foki ki ha manufekai ke nau feinga hake pea ‘ikai ia ko ia pe ka ‘oku tu’u matangofua ki he tauhi ke ne kilofi ha fili ‘e ‘asi. Ki he fili ‘oku ne ‘ilo’i lelei ‘ae nofo’anga ‘oe sipi ka ko hono mataa mama ko hono toe ‘ilo’i mai ia ‘e he Tauhi. Kuo ke pani lolo hoku ‘ulu (Thou anointest my head with oil) Ko ha ‘ulngaanga fakafonua ‘eni ‘ae pau ke tomu’a pani’aki ‘ae lolo ‘ae ‘ulu ‘oe tokotaha ‘oku fakalangilangi ‘i he fakaafe koe fakahaa’i ‘ae loto hounga’ia moe loto fiefia ke talitali ‘ae fakaafe na’e fai. Ko ha faka’ilonga ‘oha ouau kuo kakato pea ko ‘ene kakato he ‘oku ‘ikai koe tauhi ‘oku pani’aki ae lolo ka ko ia ‘oku ne fai ‘ae pani lolo ma’ae sipi. Koe pani lolo koe fakakaukau ‘oe “nofo ki ai ‘ae tapuaki ‘ae ‘Otua.” “Oku pani lolo au mo taufetuku mai kae pito ngutungutu pe ‘a hoku ‘atamai” (himi 403: 7)
 
Koe mole ‘ae falala ‘ae sipi mei he’ene tauhisipi
 
Ka mole ‘ae falala ho uaifi pe husepaniti meia te koe ‘oku ‘ikai koha me’a si’i ia he mo’ui fakamolale mo Fakasosiale. Tatau pe mo ha mole ‘ae falala ‘ae siasi ki he taula’eiki ‘oku ‘ikai koha me’a si’i ia he ngaue Fakalaumalie ‘ae Siasi. ‘Oku toe fakalolomaange ka faifai kuo te ongo’i ha taimi kuo mole ‘ae falala ‘Otua mei he mo’ui na’a ne kaihau he nima ‘oe ‘Otua. Ki he Fatu same ni koe masiva ia koha sipi kuo mole ‘ene ‘amanaki moe ‘ene falala mei he tauhi “…he’ikai te u masiva.” Koe fehu’i hoko koe ha ka toe fiema’u ai he’e sipi ha me’a kapau kuo tonunga pea ope matafala ‘ae tauhi ‘ae Tauhisipi? Koeha ha ha’ane toe fiema’u lolotonga ‘oku malu ‘ene mo’ui? Koeha ha me’a kuo masiva ai ai e sipi? Koe tauhi ni koe “Palovitenisi” (providence) ‘oku ne ‘a’ahi ki he me’a kotoa ke fakatu’umalie si’ono ‘ofaa’anga e tangata lotu tohitapu lama hono topuva’e mo tauhi hono lau.” Koe lea fehangahangai ia ‘oe Masiva koe Tu’umalie. Lolotonga ‘ae tu’umalie ‘ae sipi he tokanga ‘ae tauhi koeha ha’ane toe me’a ta’o’aonga ‘ana ‘oku toe feinga ki ai. Koe Lea masiva ki he sipi koe mole ‘ae falala he ‘oku katoi ‘ehe fakakaukau ni ‘ae natula tokanga kotoa pe ‘oe Tauhi hange tofu koe katoi ‘ehe tangata falala ‘Otua he malu ‘ae Tauhi ‘ae ‘Otua. Neongo ‘eku masiva ka he’ikai te u masiva au.
 
 
Fakaakonaki
 
Kau fanongo malanga ko hotau fakamatala ‘eni ke tulituli fua ki ai ‘etau ngaue’i ‘ae mo’ui ‘ae kakai ke nau a’usia ‘ae mo’ui ta’engata koe pau ke taukalusefai pea fakaanga tatau ‘etau tauhi moe tokanga ki he taha kotoa pe. Kainga koe faingata’a’ia’anga moe lavea’anga lahi taha ‘oe kakai ‘oe siasi koe mole ‘ae “ofa tatau moe tokanga tatau” ‘ae kau tauhi ki he taha kotoa pe he siasi, fonua moe famili. Kainga koe taimi pe ‘e takataka ‘ai pone ai ‘etau tauhi ‘ae kakai pea koe ‘auhia’anga lahi taha ia ‘ae ngaahi famili ‘oe Siasi. 
 
 
Fakama’opo’opo
 
 
Ta ‘e toupili mai ‘ae lelei moe ‘alo’ofa ‘i hoku ngaahi ‘aho kotoa; pea ko ‘eku nofo ‘i he fale ‘o Sihova ‘e fai pe ‘o lauikuonga. Koe fu’u fakakoloa kotoa pe kuo fai ‘ehe sipi ki he tauhi moe tauhi ki he sipi kuo ou tui kuo fe’unga ‘a noa pe ia ke tau fokotu’u hotau okooka pea tau lea fakataha “Ko au mo hoku faimili he ‘aho ni pe te mau hiki moe faliki ‘o nofo ki he Tauhi ‘ae ‘Otua ‘o a’u ki he ngtata’anga ’emau mo’ui. He neongo ’emau masiva ka he’ikai te mau masiva. Koeha hono ‘uhinga? Ko homau tauhi ko Sihova “Kuo pau ke tuli mui mai ‘ae ‘ofa ‘a Sihova ‘e ‘ikai tuku ‘i mamani ‘a ‘ene ‘alo’ofa…Kuo ne ‘alu ki he langi ke teu’i ha tofi’a pea ‘e ‘ave au ki ai ke nofo ma’u mo ia (himi 403:9)”… Malo pe hoto fafanga he kau tauhi sipi ‘i heni kau holi pe ki he takanga ke ‘ilo ‘ae Tauhi lelei heilo nai tene ‘ohake ‘o fua he uma ‘o’ona kae kehe pe keu ofi ‘o lave ‘o oo pe ‘o lauikuonga”…’Emeni!
 
…Fakamalo atu he kei ma’u taimi mai…fakamanatu atu ai pe ‘etau polokalama lau folofola/ lotu fakafamili/ lotu lilo moe ‘aukai….pea mo’ui’aki foki….’ofa atu kiate kimoutolu hono kotoa pe….
 
Kavauhi